Mesir, dari negara polis ke negara tentera?

Pemimpin yang telah memimpin Mesir selama 30 tahun, Hosni Mubarak telah diturunkan daripada jawatannya sebagai presiden, selepas hampir tiga minggu protes rakyat.

Mesir kini di bawah kuasa majlis tertinggi tentera negara itu, dipimpin oleh Mohammed Hussein Tantawi yang juga menteri pertahanan.

Selepas Naib Presiden Omar Suleiman, Mohammed juga sangat terkait dengan rejim zalim Hosni, walaupun imej tentera positif di mata rakyat negara Mesir.

Malah, ada yang menyifatkan perubahan ini hakikatnya ialah satu rampasan kuasa oleh pihak tentera.

Dua pemimpin yang ditonjolkan ekoran protes ini ialah mereka yang jelas sekali mempunyai bagasi yang besar melibatkan rejim Hosni.

Tidak seperti pihak polis, tentera mendapat penghormatan daripada rakyat negara itu, dan seperti disaksikan pada laporan media tentang protes di Medan Tahrir, tentera lebih bersikap lembut terhadap rakyat yang memprotes.

Hal ini telah meletakkan tentera Mesir sebagai pihak yang menyebelahi rakyat dan membantu menjatuhkan Hosni dalam revolusi ini.

Walau bagaimanapun, seperti yang terakam dalam sejarah, tentera Mesir ialah penerima ganjaran berbilion daripada Amerika Syarikat selama ini, dan menjadi pihak yang sangat berkepentingan dalam memastikan bantuan ini berterusan.

Sejak 1983, bantuan ketenteraan dari Amerika Syarikat untuk Mesir ialah sekitar AS$1.3 bilion setahun, satu jumlah yang sangat besar, yang secara logiknya mampu menyebabkan perubahan yang besar dan bermakna terhalang.

Bantuan ini kekal pada jumlah yang besar walaupun keseluruhan bantuan untuk Mesir merosot. Untuk 2011, jumlah yang telah diminta untuk tentera Mesir mencecah AS$1.5 bilion.

Kuasa yang memberi habuan ini turut berkepentingan dalam bantuan tersebut, kerana syarat program bantuan ini ialah semuanya perlu dibelanjakan untuk senjata dari AS.

Mohammed dan tentera Mesir walaupun dilihat sebagai pihak di sebelah rakyat, juga tidak bertindak dalam menyaksikan kekejaman rejim Hosni selama ini.

Elit politik dan tentera ialah sebahagian pusat kuasa yang menjadikan Mesir dalam keadaan yang ada hari ini.

Sudah tentu, harapan untuk melihat perubahan tetap wujud, dan tidak ada apa yang pasti dalam tempoh beberapa minggu dan bulan selepas ini.

Tetapi apa yang jelas ialah pihak yang kini berkuasa dalam tempoh peralihan ke arah demokrasi seperti diharapkan rakyat Mesir ialah yang bertanggungjawab membina Mesir di bawah diktator Hosni.

Simbol dan figura kuasa, Presiden Hosni Mubarak telah diturunkan daripada tampuk kekuasaan, tetapi struktur yang membenarkan individu ini berkuasa masih kukuh.

Pelantikan Omar sebagai naib presiden, tekanan oleh kuasa besar yang kelihatan tersekat-sekat dan berperingkat-peringkat dan berhati-hati memberi gambaran kepentingan kuasa besar terhadap Mesir.

Kepentingan tersebut kelihatan masih menjadi faktor utama yang membentuk respons kuasa terbabit dalam menangani perubahan di Mesir.

Selepas 18 hari protes secara berterusan, fasa terbaharu perlu dilalui rakyat Mesir dalam memastikan janji-janji revolusi ditunaikan.

Peraturan-peraturan yang mengekang proses demokrasi yang adil, seperti halangan calon presiden bebas dan tempoh presiden tanpa had perlu dilaksanakan dan pemisahan kuasa yang sebenar perlu terlaksana.

Perkembangan dalam tempoh beberapa minggu selepas ini – terutama melibatkan Omar Suleiman dan pihak tentera – akan memberi beberapa gambaran keadaan Mesir baharu.Haris Zalkapli