Pengarah strategik PKR yang mendedahkan beberapa skandal besar, Rafizi Ramli akan melancarkan projek terbaru beliau hari ini – Pusat Pemantauan dan Pendedah Maklumat Nasional atau “NOW” (National Oversight Whistleblowers) – sebuah badan untuk menggalakkan pendedah maklumat datang ke hadapan pada ketika keyakinan awam terhadap agensi-agensi kerajaan berada pada tahap sangat rendah.
Rafizi memberitahu The Malaysian Insider bahawa NOW akan menjadi “alternatif masyarakat sivil” kepada pihak berkuasa kerajaan seperti Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan polis, yang mana reputasi telah dicemari oleh kerana banyak laporan kematian tahanan dan serangan serta ugutan oleh pegawai bersenjata.
“Rakyat Malaysia telah ditakutkan dari tampil ke hadapan tetapi pendedahan maklumat harus menjadi budaya di Malaysia, dan itulah yang kita harap untuk wujudkan,” katanya dalam temubual eksklusif.
Rafizi menjelaskan bahawa pusat itu menyediakan proses langkah demi langkah untuk pendedahan maklumat, termasuk khidmat nasihat ditawarkan kepada pendedah maklumat mengenai risiko perundangan yang mungkin dihadapi akibat pendedahan mereka, jika mereka bersetuju untuk teruskan.
Setiap pendedahan mesti disiasat dengan teliti, kata beliau, dari kredibiliti pemberi maklumat kepada kesahihan dokumen-dokumen yang disediakan, serta menggali jauh dengan lebih dalam tentang kes itu untuk memastikan terdapat bukti mencukupi sebelum apa-apa pemberitahuan umum dilakukan.
Langkah terakhir dalam proses pendedahan adalah mendedahkan skandal tersebut kepada media — langkah yang paling mencabar, Rafizi mengakui.
Ini adalah kerana dengan serta-merta akan membuka dirinya dan NOW kepada risiko undang-undang, jika mana-mana undang-undang bertulis telah dilanggar dalam proses penyiasatan.
Undang-undang pemberi maklumat tunggal negara — Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010 (WPA) — hanya menawarkan perlindungan kepada pemberi maklumat jika mereka membuat “pendedahan kelakuan tidak wajar” kepada agensi penguatkuasaan yang diberi kuasa.
Kerana undang-undang tersebut tidak memberi perlindungan kepada pendedah maklumat melalui media, sistem NOW mungkin akan menyebabkan ‘segunung’ tindakan undang-undang dan pendakwaan di mahkamah.
“Itulah sebabnya kita perlukan dana untuk yuran guaman. Kemungkinan besar, kita akan didakwa dari kiri, kanan atau tengah,” kata Rafizi.
Rafizi sendiri sekarang ini berhadapan dengan dua kes mahkamah kerana mendedahkan skandal penternakkan lembu Pusat Fidlot Kebangsaan (NFC) – selepas mendedahkan dokumen kewangan NFC kepada media.
“Tetapi kita perlu untuk melakukan dan mengambil risiko. Lagipun, undang-undang menyatakan bahawa jika anda menyerahkan laporan kepada SPRM, sebagai contoh, anda perlu mengemukakan semua bukti anda kepada mereka dan anda tidak boleh bercakap kepada orang lain atau pergi ke tempat lain.
“Jika SPRM berfungsi dengan baik, kita tidak perlu NOW. Tetapi adakah ia berfungsi dengan baik?” soal beliau.
“Jadi pada ketika ini, apa yang kita ada dua pilihan — sama ada kita terus bekerja dalam rangkakerja semasa WPA, yang digunakan untuk menindas pendedah maklumat, atau kita buktikan dan yakinkan masyarakat bahawa pendedahan maklumat sebenarnya adalah baik untuk negara.
“Kita boleh tunjukkan kepada mereka bahawa terdapat satu sistem sokongan dari pertubuhan-pertubuhan bukan kerajaan dan pergerakan masyarakat sivil diharapkan dapat meningkatkan tekanan kepada kerajaan untuk meminda Akta,” katanya.
Rafizi berkata peruntukan lain dalam WPA menyebabkan niat Akta tersebut sia-sia — ia menetapkan bahawa pemberi maklumat tidak boleh memecahkan mana-mana undang-undang bertulis lain apabila membuat pendedahan kepada pihak berkuasa.
“Jadi, jika dokumen yang didedahkan adalah sulit walaupun anda mendedahkan mereka kepada pihak berkuasa, anda tidak mempunyai perlindungan,” katanya.
Ini dicerminkan dalam kes mahkamah NFC Rafizi itu, di mana beliau telah didakwa kerana melanggar Seksyen 97, Akta Perbankan dan Institusi Kewangan (Bafia) kerana mendedahkan butir-butir perbankan sulit Perbadanan Fidlot Nasional (NFCorp), firma yang menjalankan projek NFC.
Tetapi, ahli politik itu ditentukan untuk menolak ke hadapan dengan NOW, mengatakan pusat itu perlu memberi perkhidmatan sebagai gerakan masyarakat sivil untuk membantu penyebaran kesedaran kepentingan pendedahan maklumat sebagai “budaya Malaysia” dan meningkatkan tekanan kepada kerajaan untuk memulakan reformasi perundangan.
Tentang ini, ahli politik itu berkata salah satu objektif utama NOW adalah untuk menjadi pelobi reformasi perundangan dan pusat “pemantauan” untuk memastikan ahli-ahli parlimen, kerajaan dan syarikat-syarikat berkaitan kerajaan bertanggungjawab dengan tindakan mereka.
Menurut beliau lagi, pendedahan maklumat hanya 50 peratus daripada kerja utama pusat itu.
“Kita perlu pusat seperti ini sekarang kerana jika kita bergantung kepada kerajaan, kita akan terus tersekat. Cara terbaik adalah untuk mengambil jalan masyarakat sivil, “katanya.
Beliau menegaskan melalui tekanan daripada pergerakan masyarakat sivil selama berdekad menyebabkan akhirnya kerajaan bersetuju untuk memansuhkan akta kontroversi British digubal menjadi Akta Keselamatan Dalam Negeri 1960, yang membenarkan penahanan tanpa bicara.
“Ia telah berjaya sebelum ini. Dalam kes ini, kita mahu mengubah cara pandangan masyarakat tentang pendedahan maklumat yang mungkin akan memakan masa lima atau enam tahun.
“Akan ada cukup tekanan awam sehingga kerajaan tidak boleh mengabaikan ia,” katanya.
Tentang tujuan NOW demi akauntabiliti, Rafizi berkata pusat itu akan memberi tumpuan kepada “kerja pemantauan parlimen”, termasuk memantau prestasi ahli parlimen, bagaimana mereka menghabiskan peruntukan mereka dan pelaksanaan undang-undang selepas diluluskan di Parlimen.
Beliau berkata NOW juga akan menyiarkan suatu Indeks Pendedahan Maklumat tahunan untuk menilai bidang atau industri di negara ini yang memerlukan pembetulan.
Ini, tambah Rafizi, adalah di mana beliau berharap persepsi awam bahawa NOW adalah pusat politik yang partisan akan berubah.
“Apa yang kita akan lakukan adalah untuk menjejaki prestasi setiap ahli parlimen di Parlimen - berapa kali dia telah bercakap, apakah isu-isu yang diambil dan sebagainya. Ini boleh memalukan, walaupun terhadap sesetengah wakil kami dalam Pakatan Rakyat (PR).
“Tetapi ia mesti dilakukan supaya mereka akan menyedari bahawa mereka boleh terus memegang kerusi mereka kerana ada sebab ... ia adalah satu bentuk KPI, “katanya.
Rafizi berkata pusat itu juga akan mengesan dan memerincikan dalam laporan bagaimana ahli parlimen menghabiskan peruntukan parlimen mereka di kawasan dan akan didedahkan kepada umum.
“Akhir sekali, apabila undang-undang diluluskan di dalam Dewan, kita akan melaporkan bagaimana ia dilaksanakan dan apakah kesannya.
“Kita tidak mempunyai apa yang saya panggil aktivisme perundangan.
“Tetapi ia adalah penting kerana orang ramai tidak memahami proses perundangan dan tidak tahu bagaimana ia memberi kesan kepada kehidupan mereka,” katanya
Tanpa “pemantauan”, Rafizi berkata tiada siapa akan sedar sama ada niat undang-undang sebenarnya dilaksanakan.
“Mungkin apabila kami mengeluarkan laporan, beberapa ahli parlimen atau pemimpin boleh membuangnya, tetapi kita meletakkan maklumat dalam ruang awam dan jangan lupa, masyarakat lebih berjaga-jaga hari ini daripada sebelum ini,” katanya.
Sebagai contoh, Rafizi menegaskan bahawa pada masa lalu, walaupun Laporan Ketua Audit Negara telah dikeluarkan setiap tahun, tidak ramai memberikan perhatian kepada kandungannya.
“Tetapi apabila seseorang membawa sebagai agenda awam, maka kesedaran naik dan pihak berkepentingan tidak mempunyai pilihan tetapi untuk menjadi bertanggungjawab kepada ia.
“Dan ini adalah fungsi NOW,” katanya.
Tetapi Rafizi juga mengakui bahawa peranan beliau sebagai pengarah eksekutif NOW menyebabkan ia sukar untuk menangkis persepsi bahawa fungsinya adalah bersifat politik.
Beliau menegaskan bahawa NOW tidak mempunyai agenda politik, sambil menambah bahawa dia akan melakukan segala-galanya dalam keupayaan untuk memastikan bahawa tiada parti politik dalam PR — PKR, PAS atau DAP — akan menggunakan pusat sebagai alat politik untuk menjatuhkan pemimpin-pemimpin dari Barisan Nasional (BN).
“Kami sangat prihatin tentang itu,” katanya, sambil menambah bahawa dalam beberapa tahun, beliau berharap untuk melepaskan peranan beliau kepada individu yang tidak partisan.
Rafizi menambah bahawa selepas beberapa bulan pelancarannya, beliau berharap untuk meletakkan bersama panel penasihat untuk menyelia fungsi NOW.
Pasukan itu, katanya, mesti termasuk pemimpin melangkaui jurang politik, serta wakil masyarakat sivil.
Impian kami bukan tentang pendedahan bersifat politik, ia bukan hanya pendedahan maklumat mengenai skandal politik ... terdapat isu-isu yang lebih besar — kebimbangan alam sekitar, kesihatan dan keselamatan ... perkara-perkara yang memberi kesan kepada kita semua pada setiap peringkat.
“Hidup bukan hanya tentang politik,” katanya.
NOW kini mempunyai pasukan empat anggota termasuk Rafizi dan dijangka untuk memulakan temu bual sukarelawan tidak lama lagi, tidak lama selepas pelancaran hari ini.
No comments:
Post a Comment